ZVEZDANA ASTRONOMIJA
smer: astrofizika
semestar: VII (2+2), VIII (2+2)


UVOD.
Predmet, zadaci i metode zvezdane astronomije. Posmatrane karakteristike zvezda. Vremenska zavisnost karakteristika.

ZVEZDANA STATISTIKA.
Funkcije raspodele i neke njihove osobine. Raspodele jedne i više karakteristika. Parametri za analizu raspodela. Transformacije promenljivih. Problemi statističkog opisivanja Galaksije. Raspodele prividnih i apsolutnih zvezdanih veličina. Ukupan broj zvezda. Integralne jednačine zvezdane statistike. Osnovne jednačine u apsolutno prozračnoj sredini. Normalni oblik. Opšte rešenje za funkciju koncentracije zvezda. Analitičke i numeričke metode rešavanja. Međuzvezdana apsorpcija zračenja. Neprekidna i prekidna sredina. Selektivna apsorpcija. Uticaj apsorpcije na funkciju koncentracije zvezda. Fluktuacije prividnog sjaja galaktičkog polja. Osnovna jednačina teorije fluktuacija. Jednačina za momente diferencijalne funkcije sjaja. Zavisnost fluktuacija od galaktičke širine.

KINEMATIKA ZVEZDA.
Opis kinematičke strukture Galaksije. Veze između opisnih i posmatranih kinematičkih karakteristika. Transformacije koordinatnih sistema. Lokalni centroid i rezidualne brzine. Lokalno kretanje Sunca u Galaksiji. Elementi kretanja iz radijalnih brzina zvezda. Koordinate apeksa iz godišnjih sopstvenih kretanja zvezda. Specijalni centroidi. Statističke paralakse. Komponente ni i tau godišnjih sopstvenih kretanja. Srednje godišnje paralakse. Raspodele rezidualnih brzina. Sferna raspodela. Hipoteza o dve struje. Elipsoidna raspodela. Transformacija kvadratne forme. Elipsoid brzina iz posmatranja. Lokalno polje brzina centroida. Helmholcova teorema za zvezdane sisteme. Planparalelno kretanje. Parametri planparalelnog kretanja iz posmatranja. Rotacija Galaksije. Asimetrija zvezdanih kretanja. Opšte formule galaktičke rotacije. Lokalno polje barotropne rotacije. Kinematičke konstante Galaksije. Analiza Ortovih koeficijenata.

DINAMIKA ZVEZDANIH SISTEMA.
Modeliranje gravitacionih sistema. Problemi dinamičkog opisivanja. Osnovna i poremećajna sila. Poremećajne sile. Parni prolazi i susreti zvezda. Kumulativni efekt prolaza. Relaksacija i stacionarnost. Statistička zvezdana dinamika. Funkcija fazne gustine. Osnovna jednačina zvezdane dinamike. Džinsova i Liuvilova teorema. Opšte rešenje osnovne jednačine. Direktni zadatak za stacionarne sisteme. Kvaziergodični sistemi. Nesimetričan potencijal. Sistemi sa rotacionom simetrijom. Sferno simetrični sistemi. Elementi "elipsoidne dinamike". Obrnuti zadatak za stacionarne sisteme. Kinematika centroida i teorijski elipsoid brzina. Funkcija potencijala. Poređenje sa posmatranjima. Kvaziintegrali. Putanje zvezda galaktičkog diska. Epiciklička aproksimacija. Stabilnost kružnih putanja. Stabilnost zvezdanih kondenzacija. Teorema virijala. Izvođenje teoreme za prekidne sisteme. Primena na zvezdane sisteme. Zvezdana hidrodinamika. Jednačine zvezdane hidrodinamike. Interpretacija asimetrije brzina.

STRUKTURA GALAKSIJE - POPULACIJE I PODSISTEMI.
Centralna oblast. Zvezdani "oval" sa gasovitim diskom. Jezgro. Disk. Zvezde u polju diska. Rasejana zvezdana jata. Asocijacije. Grupisanje mladih zvezda. Međuzvezdana sredina. Spiralna struktura. Halo. Zvezde haloa. Globularna zvezdana jata. Kvazistacionarni modeli. Politropski modeli. Kriva rotacije i masa Galaksije. Šmitov model. Drugi modeli. Vertikalna struktura diska. "Skrivena" masa.

GRAVITACIONA NESTABILNOST. Analiza malih poremećaja. Spektralni metod. Metod integralnih transformacija. Nestabilnost međuzvezdane sredine. Linearizacija polaznih jednačina. Džinsov kriterijum nestabilnosti. Karakter evolucije dugih talasa. Talasna teorija galaktičke spiralne strukture. Opis spiralnog poremećaja. Model beskonačno tankog diska. Rezonance. Polje brzina talasa. Asimptotsko rešenje Poasonove jednačine za male poremećaje. Stabilnost gasovitog i zvezdanog diska. Grupna brzina spiralnih talasa. Teorijski modeli i posmatranja.

VEŽBE. Računski zadaci u obliku praktikuma.



[glavna] [istorija] [osoblje] [nastava] [nauka] [oglasna tabla]

[kontakt] [linkovi] [nastavni programi] [english]